བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས།
Basic Education Policy for Tibetans in Exile
༡༽ ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་གཏམ།
༄༅།། དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་མཉམ་དུ་མིང་ཚིག་གི་གོ་དོན་ཡང་འགྱུར་འགྲོ་བ་ནི་སྒྲ་རྟོག་ཡུལ་ལ་དངོས་དབང་གིས་མི་འཇུག་པའི་དན་རྟགས་ཤིག་ལོས་ཡིན།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
དང་པོ། སྔོན་གླེང༌།
༡། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ ༢ པར། “ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དོན་དམ་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་དང་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
གཉིས་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ངོ་བོ།
༢།༡ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་གོ་རྒྱ་གཅོད་པ་དང༌། ནང་གིཤེས་པའི་ནུས་པ་སད་སྨིན་རྫོགས་གསུམ་བྱེད་པའི་མིའི་ཤེས་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
གསུམ་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ།
ཀ༽ སྤྱིར་ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ། ༣།༡ ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ་ནི་མིའི་ཁྱད་ཆོས་ཤེས་རབ་དང་བྱམས་བརྩེ། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་བཟང་པོའི་ལྟ་སྤྱོད།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཞི་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ངོས་འཛིན།
ཀ༽ བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན། སྐབས་འདིའི་“སྲོལ་རྒྱུན་”ཞེས་པ་གནའ་རབས་ནས་གོམས་གཤིས་སུ་འཇགས་པའི་རྒྱུན་ཡོད་ཙམ་ཐམས་ཅད་མིན་པར། འབྱུང་ཁུངས་ཡང་དག་ལས་བྱུང་བ་དང༌།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
ལྔ་པ། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་པའི་དམིགས་ཡུལ།
༥།༡ སློབ་ཕྲུག་རྣམས་རང་རང་གི་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སད་དེ་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ལེགས་ཉེས་འབྱེད་ནུས་པ་དང༌།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
དྲུག་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ།
༦།༡ བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་གཙོ་བོ་དང༌། དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དེའི་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཟུང་ཟླར་བཟུང་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བདུན་པ། གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྒྲོམ་གཞི།
༧།༡ ཤེས་ཡོན་ནི་རྒན་གཞོན་ཚང་མས་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་སློབ་སྦྱོང་དང་ཉམས་ལེན་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། སྒྲོམ་གཞི་ཡོད་པ་དང་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བརྒྱད་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་སློབ་ཚན།
ཀ༽ བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག ༨།༡ རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གང་དུ་གནས་པའི་རྟེན་གཞི་དང༌། དེར་འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་ཀ་སྐད་ཡིག་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཉིད་ཡིན་པས།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
དགུ་པ། སློབ་ཚན་འཆར་གཞི་དང་སློབ་དུས།
༩།༡ གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་གྱི་སློབ་ཚན་དང་ལས་རིམ་གྱི་ནང་དོན་རྣམས་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞི་བཟུང་གོ་རིམ་དང་འབྲེལ་བ་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅུ་པ། རྒྱུགས་སྤྲོད།
༡༠།༡ ཆུ་ཚོད་གཉིས་གསུམ་གྱི་དུས་ཡུན་ནང་སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཚད་ཚད་འཇལ་བྱེད་པའི་ད་ལྟའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་བཞག་སྟེ་འཛིན་རིམ་བརྒྱད་པའི་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅུ་གཅིག་པ། དགེ་རྒན།
༡༡།༡ མི་རིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་གནས་བབས་ཤེས་ཡོན་ལ་རག་ལུས་ཤིང༌། ཤེས་ཡོན་བཟང་ཞན་དགེ་རྒན་ལ་རག་ལུས་པས། དགེ་རྒན་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ན… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅུ་གཉིས་པ། འཛིན་སྐྱོང༌།
༡༢།༡ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་དགོས་དམིགས་དང༌། སྒྲོམ་གཞི། སློབ་ཚན། རྒྱུགས་སྤྲོད། དགེ་རྒན། འཛིན་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་སྐོར་སྲིད་བྱུས་དང༌།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅུ་གསུམ་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོབ་ཐང༌།
ཀ༽ གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན། ༡༣།༡ བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་མིའི་ལས་འགན་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་སེར་སྐྱ་དང༌། ཕོ་མོ། རིགས་རུས།… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅུ་བཞི་པ། བར་བརྒལ་གྱི་ཆ་རྐྱེན།
༡༤།༡ སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་དགེ་རྒན་དང་ལས་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གློ་བུར་དུ་སྐྲུན་ཐབས་མེད་པས། གོངདུ་སྨོས་པའི་སྲིད་བྱུས་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
བཅོ་ལྔ་པ། བསྐྱར་ཞིབ།
༡༥།༡ སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་རྣམས་ཚད་ལྡན་དང་ཚུལ་མཐུན་བྱུང་མིན་དུས་ནས་དུས་སུ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆེད་བསྐོས་མཁས་པའི་ཚོགས་… རྒྱས་པར་གཟིགས།
གླེང་བརྗོད།
༡༽ མིང༌།
༄༅།། དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་མཉམ་དུ་མིང་ཚིག་གི་གོ་དོན་ཡང་འགྱུར་འགྲོ་བ་ནི་སྒྲ་རྟོག་ཡུལ་ལ་དངོས་དབང་གིས་མི་འཇུག་པའི་དན་རྟགས་ཤིག་ལོས་ཡིན། བོད་དུ་ཡི་གེ་དང་བརྡ་དག་གི་རྣམ་གཞག་དར་བ་ནས་བཟུང་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་ “ཤིཀྵཱ་”ཞེས་པ་བོད་སྐད་དུ་“བསླབ་པ་” ཞེས་པར་བསྒྱུར་ཡོད། དེའང་དངོས་མིང་ལ་སྦྱར་སྐབས་བསླབ་པ་དང༌། བྱ་ཚིག་ལ་སྦྱར་སྐབས་བསླབ་+པའ་ཞེས་སྒྲ་གདངས་འདོན་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་ཡི་གེའི་དག་ཆར་ཁྱདཔར་མེད། འདི་ནི་བོད་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་སྟེ་དཔེར་ན་བཟའ་བ། བཟའ་+བའ། བཞོན་པ། བཞོན་+པའ་ལྟ་བུ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད། ཤིཀྵཱ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། ཤིཀྵཱར྄ཐཱི་ལ་སློབ་མ། ཤིཀྵིཏ་ལ་བསླབ་ལྡན། ཤིཀྵཱནྟ་ལ་སློབ་པ་མཐའ། ཨཤཻཀྵ་ལ་མི་སློབ་པ་བཅས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ་“སླ་”ཡི་བྱིངས་ལས་བྱ་བྱེད་དུས་གསུམ་ལ་ལྟོས་པའི་བསླབ་སློབ་སོགས་བརྡ་ཆད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གཏིང་ཚུགས་པ་བྱུང་ཞིང༌། དེའི་ཟླས་དྲངས་པའི་སློབ་དཔོན། སློབ་གྲྭ། སློབ་གཉེར། སློབ་ཚན། སློབ་དེབ་སོགས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་མིང་ཚིག་ཇི་དགོས་མི་ཕོངས་པ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུཐོག་མར་འབྱོར་སྐབས་དབྱིན་སྐད་ནས་བོད་སྐད་དུ་འགྱུར་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱུང་ཡོད་པའི་གྲས་ “Education”ལ་ “ཤེས་རིག་” ཅེས་བསྒྱུར་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་བཟུང་རིམ་གྱིས་ངག་རྒྱུན་དུ་འཇགས་ཏེ་ “བསླབ་པའི་”ཚབ་ཏུ་“ཤེས་རིག་” ཅེས་པའི་ཚིག་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་ཧ་ལམ་ཐ་སྙད་གཏིང་ཚུགས་ཟིན། དེ་སྔོན་བོད་སྐད་ནང་ “ཤེས་རིག་” ཅེས་པའི་ཚིག་བློའམ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང༌། མི་དེ་ཤེས་རིག་བཀྲ་བ་འདུག་ལྟ་བུ་ཡོངས་གྲགས་ངག་རྒྱུན་དུ་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད། དེས་ན་ཤེས་རིག་སྲིད་བྱུས་ལ་བསླབ་པའི་སྲིད་བྱུས་ཞེསབརྗོད་ན་སྔོན་སྲོལ་དང་མཐུན་རུང༌། དེང་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་མཐོ་དྲགས་པའི་ཀླན་ཀ་ཡོང་བར་དོགས་ཏེ། ཉེ་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་གཞི་རིམ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཡིག་ཆ་འདི་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས་དེ་སྔོན་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ “ཤེས་རིག་སྲིད་བྱུས་”ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ་ “ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་” ཞེས་བཀོད་ཡོད། ཤེས་རིག་དང་ཤེས་ཡོན་ཞེས་པའི་ཚིག་གཉིས་དབར་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ཡོད་མ་ངེས་ཀྱང༌། མདོ་དོན་ལེགས་སྦྱར་གྱི་ཤིཀྵཱ་དང་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་ “Education” ཞེས་པའིདོན་ལ་གོ་དགོས། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། སྒྲ་རྣམས་བརྗོད་འདོད་རྗེས་འབྲངས་ཕྱིར།། ཞེས་པ་ལྟར་སྨྲ་བ་པོའི་ཞེ་འདོད་དང༌། ཚིག་གི་ནུས་པས་གོང་གསལ་ལྟར་གོ་ནུས་པའི་རེ་བ་ཡོད།
༢༽ སྔོན་བྱུང༌།
ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་པ་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་འདས་པའི་ལོ་ ༡༣༠༠ ཙམ་གྱི་རིང་བོད་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིའི་མི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་བྱུང་རབས་སུ་སྔར་མ་གྲགས་ཤིང༌། སུས་ཀྱང་འགྲན་དུ་མེད་པའི་རིག་གནས་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་ནང་དོན་རིག་པའི་ཡར་རྒྱས་དང་དར་ཁྱབ་ཀྱི་བསྟི་གནས་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཏེ། སྒྲ་སྒྱུར་དང་རྩོམ་རིག་གི་ལག་རྗེས་རླབས་ཆེན་བཞག་ཡོད་ཅིང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། བོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབོར་དང༌། མཁས་པའི་གྲངས་དང་སྤུས་ཚད་བཅས་ལ་གཞིགས་ན་བོད་མི་ཡོངས་ལ་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་མངོན་ཡང༌། དོན་དུ་གཞུང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ན་གཞོན་ཡོངས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་པའི་སློབ་གྲྭ་སོགས་མེད་པ་མ་ཟད། གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡུལ་མིའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་སམ་འཆར་གཞི་ནི་མིང་ཙམ་ཡང་མ་གྲགས། གཙོ་ཆེར་གྲྭ་བཙུན་སྔགས་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྡེ་ཁག་དང༌། མཁྱེན་ཡོན་ཅན་གྱི་སེར་སྐྱ་མང་པོའི་དྲིན་ལས་ཤེས་ཡོན་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་མ་ཐོབ་པའང་མེད། དབྱིག་གཉེན་གྱིས། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། །སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་གོ་རིམ་དང་མཚུངས་པའི་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་རྨད་དུ་བྱུངབ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རང་གཤིས་སུ་གནས་མོད། ཨ་ནུའི་བུས། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། །གྲུབ་མཐའ་གཞན་ཡང་ཡོད་ན་ཡང༌། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་ཤེས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བོད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་སམ་ལམ་སྲོལ་འདི་ཡིན་ཞེས་གསལ་སྟོན་བྱས་པའི་གཞུང་ལུགས་སམ་ཡིག་ཆ་མི་རྙེད་ཅིང༌། ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ནུབ་གླིང་ནས་དར་ཞིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་ཕལ་མོ་ཆེར་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་སོང་བའི་དེང་རབས་ཀྱི་རིག་གནས་ཁག་དང་དེང་རབས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་གཉིས་ཀ་གངས་རིས་བསྐོར་བའི་ལྗོངས་སུ་ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པའི་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དྲི་མ་ཙམ་ཡང་མ་སླེབས་པར་གནས་ཐུབཔ་བྱུང་ཡོད། དེའི་དགེ་སྐྱོན་ནི་སྐྱེ་བོ་སོ་སོའི་མཐོང་ཚུལ་བསམ་ཚུལ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཡོད་མོད། འདིར་དཔྱད་པ་སྐབས་སུ་མ་བབས།
༣༽ བར་སྐབས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་དུས་འགྱུར་མི་བཟད་པའི་དབང་གིས་བོད་ཀྱི་རྗེ་འབངས་འབུམ་ལ་ཉེ་བ་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་དགོས་བྱུང་བའི་སྐབས་བོད་རིགས་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་དེང་རབས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ཚད་ལྡན་ཞིག་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཆེད་སྤྱི་ནོར་ྋགོངས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཐབས་མཁས་ཀྱི་མཛད་བྱུས་ལ་བརྟེན་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་གྱི་གཏན་ཉིན་སློབ་གྲྭ་ཁག་མང་གསར་འཛུགས་ཐུབཔ་བྱུང༌། སྐབས་དེར་ཕྱི་ནང་གི་གནས་བབས་གང་ཅིའི་ཆ་ནས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་དང་སྒྲོམ་གཞི་ལ་མ་བརྟེན་ཐབས་མེད་བྱུང་ཡོད་ནའང༌། སྒྲོམ་གཞི་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང༌། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྣེ་འཛོམས་སློབ་ཚན་དུ་ཚུད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དེང་རབས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་དང་མཐུན་པའི་སློབ་དེབ་གསར་བསྒྲིགས་དང༌། དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་སོགས་གནས་དུས་དང་བསྟུན་པའི་ལས་དོན་མང་པོ་བརྩམས་ཏེ་གྲུབ་འབྲས་རླབས་ཆེན་ཐོན་ཡོད། རིམ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་བརྟན་ལྷིང་སྲ་ཚུགས་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་དགོས་མཁོར་འཚམས་པའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་ཚད་ལྡན་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་དགོས་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཡང༌། ཐོག་མའི་ཛ་དྲག་གི་དུས་སྐབས་སུ་གཞན་གཡར་བྱས་པའི་ལམ་སྲོལ་ཆུ་ངན་ལམ་ཤོར་ལྟ་བུ་གོམས་གཤིས་སུ་འཇགས་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་བསམ་ཞིབ་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་མཐོང་མ་ཐུབ་པའམ། མཐོང་ཡང་བྱེད་མ་ཕོད་པའི་དབང་གིས་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་དེ་མུར་འདས། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དུས་གསུམ་གསལ་གཟིགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ནན་བསྟུད་གནང་འབྲས་སུ་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེས་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་དང་པོ་ནས་ལྔ་པའི་བར་སློབ་སྦྱོངགི་སྐད་ཡིག་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་རླབས་ཆེའི་བྱ་བ་ཞིག་བསྒྲུབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡང༌། ཕྱི་ནང་གི་འགལ་རྐྱེན་དུ་མའི་དབང་གིས་འཛིན་རིམ་དྲུག་པ་ཡན་སློབ་སྦྱོང་གི་བརྒྱུད་ལམ་གཞན་སྐད་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་ཉམ་ངའི་གནས་ལས་ད་ལྟའང་གྲོལ་མ་ཐུབ། བོད་དུ་རྒྱ་དམར་གྱིས་བཙན་གནོན་དང༌། བཙན་བྱོལ་དུ་བོད་མིས་རང་འདོད་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་ཕལ་ཆེར་ཤོར་ཟིན། དེ་ཙམ་མ་ཟད་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བྱུང་རབས་སུ་མ་གྲགས་པའི་ན་གཞོན་ལས་མེད་ཅེས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་གསར་པ་ཞིག་ད་བར་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྲུན་ཡོད་ཀྱང༌། དེའི་སེལ་ཐབས་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ནས་མི་རྙེད། ད་བར་སློབ་ཕྲུག་ཁྲི་ཚོ་བརྒལ་བ་ཞིག་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཐོན་ཟིན་ཡང༌། དེང་རབས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་གང་གི་ཐོག་ཏུ་གཟེངས་ཐོན་གྱི་མཁས་དབང་གྲགས་ཅན་འདི་ཐོན་ངོས་འཛིན་དཀའ་བ་མ་ཟད། རིག་གཞུང་གི་ཤེས་ཚད་དང་བསམ་སྤྱོད་གང་གི་ཆ་ནས་བོད་མིའི་ཕུགས་འདུན་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང༌། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་ངོས་འཛིན་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་ཆེད་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གཟུར་གནས་རང་དབང་གི་རྣམ་དཔྱོད་བསྐྲུན་རྒྱུར་ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་འདིས་རྔོ་མི་ཐོགས་པའི་ཤེས་རྟོགས་བོད་མིའི་སློབ་སྦྱོང་དང་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྐབས་སུ་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོ་ལམ་སྟོན་ནང་“ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དོན་དམ་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་ཤེས་རིག་གི་སྲིད་བྱུས་ཡང་དག་ཅིག་བཟོ་རྒྱུ་” ཞེས་གསལ་ཡོད་ཀྱང༌། གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལམ་གཞན་གང་ཡིན་གསལ་རྟོགས་མེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་ན་གཞོན་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་པའི་དགོས་དམིགས་ནི་རང་གི་འཚོ་ཐབས་སུ་གཡོག་ལས་འཚོལ་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་ཡིན་པར་ཨ་འཐས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ད་ལྟའི་ལམ་སྲོལ་ལ་འགྱུར་བ་ཕྲ་མོ་ཙམ་བཏང་ཚེ་འབྱུང་འགྱུར་མཐོ་སློབ་དང་གཡོག་ལས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ལ་གནོད་དོགས་ཀྱི་འཇིགས་སྣང་ཁོ་ནས་བསམ་དཔྱོད་མ་ནུས་པར་རེ་ཞིག་ནར་འགྱངས་དང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཟུར་བཙུགས་ཀྱིས་ ༢༠༠༡ ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཞེས་པའི་ཟིན་བྲིས་ཤིག་བཟོ་འགོད་གནང་འདུག་ཀྱང༌། དེ་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིར་ཟུར་རྒྱན་ལེགས་བཅོས་ཙམ་ལས་གསར་བརྗེའི་རྣམ་པ་མ་མངོན།
༤༽ ད་ལྟ།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢ ནས་ ༤ བར་དྷ་སར་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་བཞི་པ་བསྐོང་ཚོགས་སྐབས་ཁོ་བོས་བཀའ་ཤག་གི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་སྐོར་བསམ་ཚུལ་ཇི་ཡོད་གསལ་བཤད་ཞུས་པར་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ཞིབ་རྒྱས་བྱུང་རྗེས་ཚོགས་ཕེབས་པ་ཡོངས་ནས་བསམ་ཚུལ་དེར་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱུང༌། གསལ་བཤད་དེའི་ནང་ཆོས་ལུགས་ཁག་ནས་བསྟན་པའི་ནང་དོན་རིག་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ལྷག་རིང་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྔ་རྗེས་སུ་ཕེབས་པ་རྣམས་སྙིང་དོན་དུ་བཟུང༌། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གནྡྷི་དང། ར་བིན྄དྲནཱཐཋཱཀུར། ཨརབིནྡགྷོཥ། ཇིདྡུ་ཀྲིཥ྄ནམུརྟི་སོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ནས་ལེགས་ཆ་བླངས། ཨ་རི་སོགས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་ཆེས་དེང་རབས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་རྩེ་མོར་སོན་རྗེས་དེའི་སྐྱོན་གནས་མཐོང་སྟེ་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་ཞུགས་པའི་ན་གཞོན་མང་པོའི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚོད་བལྟའི་ལས་འགུལ་ཁག་གིས་ཟུར་བརྒྱན་ཏེ་མ་འོངས་བོད་དུ་འཚེ་བ་མེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་སྐྲུན་པའི་ཐབས་སུ་འགྲོ་ངེས་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ། བོད་མིའི་དོན་དམ་གྱི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པ་ཞིག་ཡོང་བ་ལ་ཡན་ལག་གང་དང་གང་ཚང་དགོས་པའི་སྐོར་སྤྱི་སྒྲོམ་རགས་པ་ཞིག་ཞུས་ཡོད། དེར་མོས་མཐུན་བྱུང་དོན་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནང་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་ཀྱིས་གཙོ་སྐྱོང་འོག་བོད་ཁྱིམ་དགེ་ཟུར་ཌོག་ཊོར་བུ་མོ་ཚེ་རིང་ཡེ་ཤེས། བོད་ཁྱིམ་ཤེས་ཡོན་འཕེལ་རྒྱས་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ངག་དབང་རྡོ་རྗེ། རིགས་སློབ་དགེ་རྒན་བློ་བཟང་རིན་ཆེན། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཉམས་ཞིབ་ལས་བྱེད་ཆུང་ཚེ་རིང་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་ཆེད་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཟིན་བྲིས་དང་པོ་འགོད་འབུལ་བྱུང་བར་བཀའ་ཤག་གིས་ཚིག་དོན་ཡོངས་ལ་ཞིབ་འཇུག་ནན་ཏན་དང་འབྲེལ་ཟིན་བྲིས་གཉིས་པ་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ཁག་དང༌། མཁས་པ་ཁག་བཅས་ལ་དགོངས་འཆར་སླད་རྒྱ་ཁྱབ་འགྲེམས་སྤེལ་དང༌། ཕྱི་ནང་མང་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་མཁྱེན་རྟོགས་སླད་དྲ་རྒྱའི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་བཞག་པ་བཅས་ནས་དགོངས་འཆར་གང་འབྱོར་ཤེས་ལས་ནས་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་རྣམས་ལ་ཁུངས་འབུལ་དང༌། ༢༠༠༤ ཕྱི་ཟླ་དང་པོར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང༌། དེང་རབས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ལ་མཁས་པའི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་དང། ༢༠༠༤ ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ནང་དེཧརཱ་དུན་དུ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དང་ཤེས་ཡོན་འཛིན་སྐྱོང་མི་སྣའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་གཉིས་བསྐོང་ཚོགས་བྱས་ཏེ་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་གཉིས་པ་དང༌། དགོངས་འཆར་འབྱོར་ཁག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཟབ་རྒྱས་བྱས་རྗེས། དེ་དག་ཏུ་བྱུང་བའི་གལ་ཆེའི་དགོངས་འཆར་ཁག་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱིས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་རགས་ཟིན་གསུམ་པར་སླར་ཡང་བཀའ་ཤག་གིས་ཞིབ་འཇུག་དང་འབྲེལ་ ༢༠༠༤ ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་དེང་རབས་ཀྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དབུ་འབྱེད་ལམ་སྟོན་དང་སྦྲགས་གནང་སྟེ་སྐབས་དེར་བྱུང་བའི་དགོངས་འཆར་ཁག་ནས་ཀྱང་ལེགས་ཆ་བླང་འོས་བླངས་ཏེ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཡིག་ཆ་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་སྤྱན་ཞུར་བསྟར་ཞིང༌། ༢༠༠༤ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པར་གཏན་འབེབས་གནང་སླད་འབུལ་ལམ་ཞུས་པར། སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་དང། ཚོགས་ཆུང་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བསྐྱར་ཞིབ། ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་ལ་མཐའ་མའི་སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་གིས་དོན་ཚན་རེ་ཟུང་ཐོག་མོས་ཤོག་བསྡུ་བཞེས་མཐར་བཟོ་བཅོས་གྲོས་འཆར་ཐོན་པ་རྣམས་བཟོ་བཅོས་གནང་རྗེས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་གལ་ཆེའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆ་འདི་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་ནི་དེང་རབས་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་བྱུང་རབས་ནང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་མཚམས་རྟགས་ཤིག་ཡིན། སྤྱི་སྲོལ་ལྟར་ན་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འདི་རིགས་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་དང་ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་ལས། ཁྲིམས་སྒྲིག་ལྟར་དོན་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་ནག་པོ་འབྲུ་བཤེར་གྱིས་བགྲོ་གླེང་དང་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་མ་མཆིས་མོད། ཟིན་བྲིས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་སྐབས་མཁས་པའི་འདུན་སར་གཏོགས་པའི་མཁས་དབང་རེ་ཟུང་གིས་སྲིད་བྱུས་འདི་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ནས་བཀག་མ་ཐུབ་ན་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་མདུན་ལམ་ལ་གནོད་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོང་བའི་ཉེན་བརྡ་གཏོང་ཚུལ་ཐོས་སྐབས་ཡ་མཚན་ཞིང་ཡི་མུག་པ་ཞིག་བྱུང༌། གྲོས་ལ་མི་དབང་བ་ཞིག་གིས་གོང་སྨོས་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་མ་འཚམས་པ་མེད་རུང༌། འདུན་སར་སྤྱན་དྲངས་པའི་གྲོས་ལ་དབང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་དགོངས་ཚུལ་རྣམས་རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་འདུན་སར་མ་གསུངས་པར་ལྐོག་ནས་གཞན་དག་རྦད་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་ཡ་རབས་ཀྱི་བྱ་བར་གཏོགས་མིན་མ་འཚལ་ཞིང༌། ཨ་བུ་ཧྲལ་པོས། གཏམ་རྣམས་བྲག་ཅ་ལྟ་བུར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །ད་ནི་བྲག་ཅ་ལས་ཀྱང་ཡང་ཅ་སྟེ། །ཁ་དང་དོན་དུ་མི་མཚུངས་བྲག་ཅའི་གཏམ། །སླུ་ཚིག་བྲག་ཅ་འདི་ལ་སུན་པ་སྐྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཐུགས་མད་སྙམ་པ་བྱུང༌། རྐྱེན་ངན་ལམ་ལོངས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དམན་རུང༌། རྐྱེན་ངན་གྲོགས་འཆར་དུ་སོང་སྟེ་སྲིད་བྱུས་འདིའི་གཞི་རིམ་གྱི་ལྟ་གྲུབ་གང་ལའང་མ་རེག་པར་འཕྲོས་ལག་རེ་ཟུང་ལ་བཅོས་སྒྲིག་མངོན་ཙམ་རེ་བྱས་ཏེ་ཟིན་བྲིས་སུ་གང་འཁོད་ལྟར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་དགོངས་མཐུན་གཏན་འབེབས་གནང་བ་འདིས་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ལ་ངེས་པ་བསྐྱར་དུ་རྙེད་པ་ཞིག་བྱུང༌།
༥༽ ཕུགས་རེ།
སྲིད་བྱུས་དང་ལམ་སྲོལ་བཟང་པོ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་དངོས་དོན་མང་ཚོགས་སུ་ལག་བསྟར་ཐུབ་མིན་དང༌། ལམ་ལྷོང་ཡོང་མིན་ནི་ཕྱི་ནང་གི་མཐུན་རྐྱེན་དུ་མ་ཞིག་ཚོགས་པ་ལ་རག་ལུས་གཤིས། སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་ཐུབ་པའི་ཐ་ཚིག་བསྒྲགས་མི་ནུས་མོད། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་འཕྲལ་ཡུན་ཀུན་དགེའི་ལམ་བཟང་ཞིག་ཡོད་བཞིན་དུ་བསམ་བརྗོད་མ་ནུས་པར་བསྡད་པ་ནི་དམ་པའི་སྤྱོད་པར་མ་མཐོང་བས་སྤྱི་བརྟོལ་བསྐྱེད་པ་ལགས་ཤིང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེའི་ནང་འབྲས་བཟང་མཐོང་མ་ཐུབ་ཀྱང༌། བྱུང་རབས་ལ་འགན་མ་ཁུར་བའི་གནོང་ཉེས་མེད་ཙམ་བྱུང་བས་ཚིམས། གཟུ་བོར་གནས་པའི་བློ་ལྡན་དེང་རབས་ཤན་སྟོབས་ཀྱིས་མ་བསླད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་རེ་བ་དང་རགས་པ་རེ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཡིག་ཆ་འདིའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བརྗོད་བྱ་ལ་ཡང་དག་པའི་རིགས་པས་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་ཡིད་ཆེས་ཁོང་ནས་འཛུམ་པའི་ངེས་ཤེས་ཤིག་རྙེད་པར་ཐེ་མི་ཚོམ་ཞིང༌། མདོ་དོན་རང་ལྟ་བྲལ་བའི་གཞན་ཟེར་རྗེས་འབྲངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལེགས་སོ་ཐོབ་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་རང་སྡེའི་རིགས་ལ་མངོན་ཞེན་འདོར་མ་ཕོད་པ་བདག་གིས་རང་ནུས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ཅུང་ཟད་འགྲུབ་སྙམ་གློ་བ་སིམ།
༦༽ དྲིན་དྲན།
ཁོ་བོར་གནའ་དེང་གི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཁག་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱོད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་གོ་སྐབས་གང་ཉིད་ཀྱི་དྲིན་ལས་རྙེད་པའི་ཡབ་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་འདིའི་ཟིན་བྲིས་དང༌། བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་གྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་ལམ་སྟོན་ཡང་ཡང་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་གཞལ་བར་མི་ནུས། སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འདིའི་ཟིན་བྲིས་སྔ་ཕྱི་འགོད་པ་པོ་རྣམས་དང༌། ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་གི་དགོངས་འཆར་གནང་མཁན་རྣམ་པ། ལྷག་པར་ཁོ་བོའི་རྣམ་རྟོག་གི་ཡོ་ལང་དེ་དག་གི་འཕེལ་རིམ་ལ་རྩལ་ལྡན་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས་ཕན་གྲོགས་རྒྱུན་རིང་གནང་བའི་འཕགས་ཡུལ་གྱི་དྲན་དབང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཞུགས་པ་དེ་དག་གི་བྱས་པ་དྲིན་དུ་ཚོར།
༧༽ མཐའ་དོན།
འདི་ལ་ད་ལྟ་དག་པ་མི་སྦྱིན་པའི་མཁས་བླུན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོན་བཞིའི་ལམ་ནས་ཞིབ་དཔྱོད་མཛད་ན་ཁྲོ་གཉེར་སངས་པའི་རེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཀུན་དགེའི་སྨོན་འདུན་བཅས་ཟམ་གདོང་པ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་གྱིས་སྨྲས་པ་ཇཡ་ཇགཏ྄།། །།
ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད།
༡༽ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང༌། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དོན་དམ་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་ཤེས་རིག་གི་སྲིད་བྱུས་ཡང་དག་ཅིག་བཟོ་རྒྱུ། ཞེས་གསལ་བས། ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་དགོས་པ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཡིན།
༢༽ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་བཀའ་ཤག་གི་བཀོད་ཁྱབ་ལམ་སྟོན་ལྟར། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཟུར་བཙུགས་ཀྱིས། དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་དང་ཕྱི་ནང་མཁས་པ་ཁག་ནས་སློབ་སྟོན་ཞུ་ལེན་སོགས་སྔོན་འགྲོའི་ལས་རིམ་ཁག་ཅིག་བརྩམས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༨ ནང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས། ཞེས་པའི་བོད་དབྱིན་ཤན་སྦྱར་གྱི་ཟིན་བྲིས་ཡིག་ཆ་ཞིག་བཀའ་ཤག་ཏུ་ཕུལ།
༣༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༨ ནང་བཀའ་ཤག་རྙིང་པའི་ལས་དུས་དངོས་གཞི་གཙང་ཟིན་པ་དང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ནང་བཀའ་ཤག་གསར་པ་ཕེབས་པ་བཅས་ཀྱི་དུས་སྟབས་ཀྱིས་རྐྱེན། གོང་གསལ་ཟིན་བྲིས་ཡིག་ཆར་དུས་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་དང་མཇུག་གནོན་མཛད་ཁོམས་མ་བྱུང་བར་ལུས།
༤༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནང་བཀའ་ཤག་དང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་གཉིས་དབར་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་གནང་ལུས་སྐོར་གླེང་བསྡུར་ཐེངས་འགའ་བྱུང་འབྲས་སུ། བཀའ་ཤག་གསར་པའི་དགོངས་གཞིར་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང༌། དེ་སྔོན་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཕུལ་བའི་ཡིག་ཆའི་ནང་དོན་གཉིས་ལ་གཞི་རྩའི་ཁ་ཕྱོགས་དང་གནད་དོན་ཆེ་ཁག་འགའ་ཤས་ཐོག་ཁྱད་པར་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་བཞིན་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་དགོས་ཚེ། ཟིན་བྲིས་རྙིང་པར་བསྐྱར་ཞིབ་དང་བཟོ་བཅོས་མི་དགོས་པར་ཟིན་བྲིས་གསར་པ་ཞིག་བཟོ་འགོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ངོ་འཕྲོད་བྱུང༌།
༥༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢ ནས་ཚེས་ ༤ བར་རྡ་རམ་ས་ལར་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཞི་པ་བསྐྱངས་པའི་སར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་གི་དགོངས་གཞིར་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་མེད་སྐོར་གསུང་བཤད་རྒྱས་ཞིབ་དང༌། བགྲོ་གླེང༌། དྲི་ལན་བཅས་བྱུང༌། ཚོགས་ཆེན་དེ་ཐོག་ནས་བཀའ་ཤག་གི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་དེར་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡང་བྱུང༌།
༦༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་བཀའ་ཤག་གིས་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གསར་པ་(ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་ཚོགས་གཙོ་དང༌། ཚོགས་མི་བོད་ཁྱིམ་དགེ་ཟུར་ཌོག་ཊར་བུ་མོ་ཚེ་རིང་ཡེ་ཤེས། བོད་ཁྱིམ་ཤེས་ཡོན་འཕེལ་རྒྱས་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ངག་དབང་རྡོ་རྗེ། རིགས་སློབ་དགེ་རྒན་བློ་བཟང་རིན་ཆེན། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཤེས་ཡོན་ཉམས་ཞིབ་ལས་བྱེད་ཆུང་ཚེ་རིང་བཅས་ཡིན།)ཞིག་བསྐོ་གཞག་དང་འབྲེལ། ཚོགས་ཆུང་དེར་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཞི་པའི་ཐོག་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་ལམ་སྟོན་གཞི་རྩར་བཟུང་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཤིག་གང་མྱུར་འགོད་དགོས་བཀོད་ཁྱབ་གནང༌།
༧༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་རགས་ཟིན་དང་པོ་ཟུར་རྒྱན་དང་བཅས་པ་ཞིག་བཀའ་ཤག་ཏུ་ཕུལ།
༨༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༣ བཀའ་ཤག་གིས་རགས་ཟིན་དང་པོར་དགོངས་ཞིབ་བཀའ་བཅོས་དང་འབྲེལ་རགས་ཟིན་གཉིས་པ་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཡོངས་དང༌། རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་མ་དགོན་རྣམས་དང་བཤད་གྲྭ་ཅན་གྱི་དགོན་སྡེ་གཞན་ཁག མཐོ་རིམ་སློབ་ཁང་ཁག ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ། བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག ཕྱི་རྒྱལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁག ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁང་ཁག ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཁག རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་ཏུ་བཞུགས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྒེར་ཁག གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གཅིག་བཅས་ལ་འགྲེམས་སྤེལ་དང༌། དོན་གཉེར་ཅན་གྱི་ཕྱི་ནང་མང་ཚོགས་སྤྱི་བྱིངས་ཀྱི་ཤེས་རྟོགས་སླད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱའི་ནང་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཡིག་ཆ་བོད་ཨིན་གཉིས་ཐོག་བཞག་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་འགྲེམས་རྒྱ་གང་ཆེ་བྱས།
༩༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༥ ནང་ཚུད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོང་དུ་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་སོང་ཡུལ་ཚོགས་སྒེར་ཁག་ནས་བསམ་ཚུལ་ཇི་འབྱོར་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱས་ཏེ་བཀའ་ཤག་དང༌། ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང༌། བོད་ཀྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་བཅས་སུ་ཕུལ།
༡༠༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༦ ནས་ ༡༧ བར་ལྡི་ལིར་རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་དང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༧ ནས་ ༨ བར་ཌེ་ར་ཌུན་དུ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དང་ཤེས་ཡོན་འཛིན་སྐྱོང་མི་སྣའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་གཉིས་སྐོང་འཚོགས་བྱས་པའི་གཙོ་སྐྱོང་དུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་དང་ཆོས་ཤེས་བཀའ་བློན་རྣམ་གཉིས་ངོ་ཕེབས་གནང་སྟེ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་དང༌། སྲིད་བྱུས་རགས་ཟིན་གྱི་ནང་དོན་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྒྲོམ་གཞི་དང༌། ལམ་སྲོལ། སྦྱང་བྱའི་སློབ་ཚན་བཅས་དོན་ཚན་གསུམ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཟབ་སྨིན་བྱུང༌།
༡༡༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༤།༥ ནང་སྲིད་བྱུས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གིས་གོང་གསལ་མཁས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་བཅས་ལ་བསམ་གཞིགས་ཀྱིས་རགས་ཟིན་གཉིས་པའི་ནང་དོན་ཁག་ལ་སྣོན་འཕྲི་དང་བཟོ་བཅོས་བྱ་སྒོ་ཇི་ཡོད་བྱས་ཏེ། སྲིད་བྱུས་ཀྱི་རགས་ཟིན་གསུམ་པ་བཀའ་ཤག་ཏུ་ཕུལ།།
༡༢༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༦ ནང་བཀའ་ཤག་གིས་རགས་ཟིན་གསུམ་པར་བཀའ་བཅོས་གནང་འོས་གནང་ཐོག སྲིད་བྱུས་རགས་ཟིན་གྱི་ཨིན་བསྒྱུར་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ལེགས་བཅོས་གནང་སྒོ་ཁག་གནང༌།
༡༣༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ནས་ ༢༩ བར་བཞུགས་དྷ་རམ་ས་ལར་དེང་རབས་ཀྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་སྐོང་འཚོགས་བྱས་པའི་སར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་རགས་ཟིན་གསུམ་པ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཏེ། བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ལྟར་ངོ་སྤྲོད་དང་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཟབ་སྨིན་བྱུང༌། ལྷག་པར་ཚོགས་འདུ་གསུམ་པ་འདིའི་འགོ་འཛུགས་སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་ཕོ་བྲང་དུ་བསྐྱངས་ཤིང༌། སྐབས་དེར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་བཟོ་འགོད་ཀྱི་ལས་གཞིའི་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་དང༌། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ། བགྲོ་གླེང་གནད་བསྡུས་བཅས་ཀྱི་སྐལ་བཟང་བྱུང༌།
༡༤༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༧ ནང་བཀའ་ཤག་གིས་གོང་གསལ་མཁས་པའིབགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་གསུམ་པའི་ཐོག་བྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་དང་དགོངས་ཚུལ་ཁག་ལ་དགོངས་དཔྱད་ཀྱིས་རགས་ཟིན་གསུམ་པར་བསྐྱར་ཞིབ་ཡང་ཞིབ་དང་འབྲེལ་སྣོན་འཕྲི་དང་བཟོ་བཅོས་གནང་སྒོ་ཇི་ཡོད་གནང་སྟེ། སྲིད་བྱུས་ཀྱི་རགས་ཟིན་མཐའ་མ་གཏན་འཁེལ་གནང༌།
༡༥༽ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བཀའ་ཤག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་མཐའ་མ་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༩ ནང་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་འགྲེམས་འབུལ་གནང་བར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས་དང་བཅས་སྣོན་འཕྲི་ཅུང་ཟད་གནང་སྟེ་སྤྱི་མོས་ཐོག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་བཅས།་
དང་པོ། སྔོན་གླེང༌།
༡། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ ༢ པར། “ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དོན་དམ་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་ཤེས་རིག་གི་སྲིད་བྱུས་ཡང་དག་ཅིག་བཟོ་རྒྱུ་”ཞེས་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོ་ལམ་སྟོན་དུ་གསལ་ཡང༌། ད་བར་དེ་ལྟའི་སྲིད་བྱུས་བཟོ་གྲུབ་མེད་པར་བརྟེན། ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་ཤིང༌། འབྱུང་འགྱུར་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་བྱུང་སྐབས་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་འོས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་མཐོང༌།།
རྩེ་མོར་ཕྱིར་ལོག
གཉིས་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ངོ་བོ།
༢།༡ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་གོ་རྒྱ་གཅོད་པ་དང༌། ནང་གིཤེས་པའི་ནུས་པ་སད་སྨིན་རྫོགས་གསུམ་བྱེད་པའི་མིའི་ཤེས་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༢།༢ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་གཞན་ལས་ཐོས་པའི་དོན་འཛིན་པ་ཙམ་ལ་མི་འཛིན་པར། ཐོས་པའི་དོན་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་པས་ངེས་པ་རྙེད་པ་དང༌། བསམ་པའི་དོན་ལ་ཡང་ཡང་གོམས་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་ལས་ཐོས་པ་དང༌། རང་གིས་དཔྱད་པ། དེ་ལ་ཡང་ཡང་གོམས་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༢།༣ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སེམས་རྒྱུད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཚུལ་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༢།༤ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་སྤྱི་སྒེར་གྱི་ཚུལ་མིན་བྱ་སྤྱོད་བཟང་སྤྱོད་དུ་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་ནང་གི་འཕྲུལ་རིག་གཙོ་བོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༢།༥ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་རང་གི་འཚོ་བ་དང་མི་ཚེ་སྐྱེལ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་མི་འཛིན་པར། རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་བྱེད་དང༌། ཁྱད་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་དང་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༢།༦ ཤེས་ཡོན་ཞེས་པ་མི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་ངོས་བཟུང་ཞིང་སྤོང་བ་དང༌། འདོད་པའི་བདེ་བ་དང་དེའི་རྒྱུ་ངོས་བཟུང་ཞིང་སྒྲུབ་པ་སྟེ། བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།།
གསུམ་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ།
ཀ༽ སྤྱིར་ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ།
༣།༡ ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ་ནི་མིའི་ཁྱད་ཆོས་ཤེས་རབ་དང་བྱམས་བརྩེ། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་བཟང་པོའི་ལྟ་སྤྱོད། གསར་གཏོད་སྒྱུ་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་རྣམས་སད་ཅིང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌།
༣།༢ མིའི་ནང་གི་ཤེས་པའི་ནུས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ཞིང༌། ཤེས་བྱ་དང་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་དཔྱད་པ་ཡང་དག་དང་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ནུས་པ་སྟེར་བ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་སོ་སོའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་མདུན་མ་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། འཇིག་རྟེན་སྤྱིའི་རྩ་དོན་ཆེན་པོ་རྣམས་སྒྲུབ་ནུས་པར་བྱེད་པ།
༣།༣ རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡུལ་མི་གཉིས་ཀ་གཞན་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་རང་རྐང་ཚུགས་ཐུབ་པ་དང༌། རྒྱལ་གཅེས་ལྷག་བསམ་ཅན་གྱི་མི་སྣ་དང་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་སྐྲུན་པར་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན།།
ཁ༽ བྱེ་བྲག་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ།
༣།༤ འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བོད་མིའི་ངོས་ནས་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་ནི། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་དང་ལེགས་བྱང་གི་ཁྱད་ནོར་བཟང་པོ་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་རྣམས་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཁྱབ་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དང༌། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ཀྱི་དོན་ཆེན་ཁུར་དུ་འཁྱེར་བའི་ལྷག་བསམ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྲུན་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིནཔས། དེ་དག་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།
༣།༥ བོད་མིའི་ཕུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ནི། ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བོད་ཡུལ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བསྟི་གནས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དང༌། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུ། མི་རིགས་གཞན་ལ་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་བྱམས་བརྩེའི་ལམ་གྱི་སྣ་འཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་པས། བསྒྲུབ་བྱ་དེ་དག་གི་ལམ་ཕྱོགས་དང་ཐབས་བྱུས་ཚང་ལ་མ་ནོར་བ་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།
༣།༦ བོད་ནི་འཛམ་གླིང་ས་ཡི་ཡང་ཐོག་ཏུ་ཆགས་ཤིང༌། དེའི་རང་བྱུང་འབྱུང་བའི་ཁམས་ཀྱི་གཏེར་མཛོད་རྣམས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བདེ་དོན་ལ་འབྲེལ་ལྟོས་ཆེ་བས། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་བོད་མིའི་རྩ་དོན་བསྒྲུབ་ནུས་པ་བྱ་རྒྱུ།
༣།༧ བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་ཆིག་སྒྲིལ་དང༌། རང་དབང༌། མང་གཙོ། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་འཛིན། འཚེ་བ་མེད་པ། དྲང་བདེན་བཅས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་དོན་གནད་རྣམས་བོད་མི་རྒན་གཞོན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གོ་རྟོགས་དང་ཉམས་ལེན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།
༣།༨ བོད་མིའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཡང་གོང་དུ་བཀོད་པའི་རྩ་དོན་སྙིང་པོ་ཁག་དང་མི་འགལ་བར་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་མ་རྩ་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་སྤོང་ཞིང༌། འདོད་བསོད་དང་ངལ་དུབ་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་སྤོང་བ། ལོག་པའི་འཚོ་བར་མི་བརྟེན་པ། རང་ཁ་རང་གསོ་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཡང་དག་ཐོག་འགྲོ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།།
བཞི་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ངོས་འཛིན།
ཀ༽ བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན།
སྐབས་འདིའི་“སྲོལ་རྒྱུན་”ཞེས་པ་གནའ་རབས་ནས་གོམས་གཤིས་སུ་འཇགས་པའི་རྒྱུན་ཡོད་ཙམ་ཐམས་ཅད་མིན་པར། འབྱུང་ཁུངས་ཡང་དག་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བརྒྱུད་པ་བར་མ་ཆད་དུ་གནས་པ། རིགས་པ་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ལྡན་དང༌། དུས་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་མི་ལྟོས་པར་རྟག་ཏུ་ཕན་བདེའི་འབྱུང་གནས་སུ་གནས་པའི་རིག་པའི་རྒྱུད་ཅིག་ལ་གོ་དགོས།
༤།༡ བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོ་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་རིང་ལུགས་གཉིས་ཡིན་པས། དེདག་ནས་གསུངས་པའི་ནང་དོན་རིག་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དང་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་གཙོ་ཆེ་བ་དེ་ཡིན།
༤།༢ བོད་ཀྱི་སྒྲ་དང༌། ཚད་མ། བཟོ། གསོ་བ་བཅས་རིག་གནས་བཞི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའང་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་གྱི་རིག་གནས་ཡིན།
༤།༣ ཤེས་ཡོན་དེ་དག་གི་བརྒྱུད་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནི། དར་འཕེལ་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་ཡང་འགྱུར་འགྲོས་ཉུང་བ། བརྗོད་དོན་སྟོན་པའི་ནུས་པ་ཆེ་བ། སྐད་ཡིག་གཞན་གྱི་ནང་དུ་ཡོད་དཀའ་བའི་ཆེས་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་མང་པོའི་བསྟི་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀུན་གྱི་ཚད་ནུས་ལྡན་པའི་གཞི་རྟེན་གཅིག་པུའང་ཡིན།།
ཁ༽ དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན།
༤།༤ དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ནི། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟར་ཆོས་ལུགས་སམ་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་གང་རུང་གི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པར། ཉེ་བའི་དུས་རབས་ནང་སྐྱེ་བོ་རང་བཞིན་པས་གཙོ་བོ་མངོན་གྱུར་ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་དཔྱད་པ་དང་ཚོད་བལྟ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང༌། རིམ་པས་གོང་འཕེལ་དང་དར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན།
༤།༥ གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཚན་རིག་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་འཕྲུལ་རིག རྩིས་རིག སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ། འཛིན་སྐྱོང་རིག་པ། འཆར་འགོད་རིག་པ། གཞན་ཡང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཚན་རིག་གི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་བཅས་པ་རྣམས་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་རིག་གནས་ཡིན།།
ལྔ་པ། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་པའི་དམིགས་ཡུལ།
༥།༡ སློབ་ཕྲུག་རྣམས་རང་རང་གི་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སད་དེ་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ལེགས་ཉེས་འབྱེད་ནུས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ནུས་པའི་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དང༌། འཚོ་བ་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་ཐོག་གཞན་ཁོ་ནར་བརྟེན་པའམ་གཞན་ལ་བཤུ་གཞོག་བྱེད་མ་དགོས་པར། རང་གི་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་འཚོ་ནུས་པའི་འཚོ་བའི་རང་དབང༌། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་དང་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ནུས་པའི་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རང་དབང་བཅས་“རང་དབང་”དང༌།
༥།༢ རང་ལས་གཞན་གཅེས་པར་བཟུང་སྟེ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་རང་ཉིད་བློས་བཏང་ནས་སྲི་ཞུ་སྒྲུབ་ནུས་པའི་“གཞན་ཕན།”
༥།༣ འབྱུང་འགྱུར་མི་རབས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ཁོར་ཡུག་དང་ཐོན་ཁུངས་ལ་གནོད་སྐྱོན་མི་གཏོང་བར་ས་ཡི་གོང་བུ་འདི་ཞི་བདེ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་དང༌། རང་གི་ཕ་མེས་ནས་བྱུང་བའི་རིག་གཞུང་བཟང་པོ་རྣམས་བརྒྱུད་འཛིན་བྱེད་ནུས་པའི་“རྒྱུན་འཛིན།”
༥།༤ འཇིག་རྟེན་སྤྱིའི་ཕན་བདེ་དང་འབྲེལ་ཞིང་ཡུལ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་ལམ་ལུགས། དངོས་པོ། ལས་འགུལ་སོགས་གསར་གཏོད་བྱེད་ནུས་པའི་“གསར་གཏོད་”བཅས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་མི་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན།།
དྲུག་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ།
༦།༡ བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་གཙོ་བོ་དང༌། དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དེའི་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཟུང་ཟླར་བཟུང་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།
༦།༢ ཤེས་ཡོན་སློབ་སྤེལ་གྱི་ལས་དོན་ནང་དགེ་རྒན་ལས་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཞིག་མེད་གཤིས། དགེ་རྒན་དབུས་སུ་བཞག་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་དེ་གཟུང་རྒྱུ།
༦།༣ འོན་ཀྱང་དགེ་རྒན་གྱིས་སློབ་ཕྲུག་ལ་དངོས་སུ་སློབ་སྟོན་བྱེད་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་དབུས་སུ་བཞག་པའི་ཐབས་ཚུལ་གཟུང་དགོས།
༦།༤ སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་སྲོལ་ནང༌། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་གང་དུ་གནས་པའི་སྐད་ཡིག་དེ་ཉིད་ཤེས་ཡོན་སྤྱིའི་སློབ་སྟོན་བརྒྱུད་ལམ་དུ་བཟུང་འོས་ལྟར། བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་ཁང་ཁག་ཏུ་སྔོན་འགྲོ་ནས་ཆེས་མཐོའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་རིམ་བར་སློབ་སྟོན་བརྒྱུད་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་རིམ་བཞིན་སྒྱུར་ཐབས་བྱ་རྒྱུ།
༦།༥ སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གང་ཡིན་རུང་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང༌། རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་འཁྲུལ་པ་སེལ་བྱེད་སྐད་ཡིག་གི་རྣམ་གཞག་དང་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་འཁྲུལ་པ་སེལ་བྱེད་ཚད་མ་རིག་པ་གཉིས་སུ་ངེས་གཤིས། གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭའི་གནས་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ཚད་མ་རིག་པ་གཉིས་གལ་ཆེར་བཟུང་སྟེ་སློབ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ།
༦།༦ ལྐོག་གྱུར་ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་དཔྱད་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་ནུས་པ་དང༌། དཔྱད་མཐར་ཐོབ་པའི་གྲུབ་དོན་རྣམས་འཛམ་གླིང་མཁས་པ་སྤྱིའི་མདུན་སར་འཇོག་ཐུབ་པའི་གདེང་སྤོབས་རྙེད་སླད། བོད་ཀྱི་ནང་དོན་རིག་པ་ནས་བྱུང་བའི་ཐོས་བསམ་བྱེད་ཚུལ་གྱི་ཐབས་ལམ་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་སློབ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ།
༦།༧ སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་གྲྭའི་སྐབས་ཉིད་ནས་བསམ་པ་དང་ཀུན་སྤྱོད་བཟང་པོར་འཆོས་ཐབས་སུ། དགེ་རྒན་གྱི་ཁྱད་ཆོསདང་བྱེད་སྒོ། སློབ་ཚན་འགོད་སྒྲིག་བྱེད་ཕྱོགས། སློབ་འཁྲིད་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་བཅས་པ་དེང་རབས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཁོ་ནར་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པར། བོད་ཀྱི་ནང་དོན་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལྟ་གྲུབ་ལ་ཁུངས་འཛིན་བྱས་ཏེ་གཙོ་བོ་དེ་དག་དང་མཐུན་པ་བྱ་རྒྱུ།
༦།༨ ཤེས་ཡོན་སློབ་ཐོན་པ་རྣམས་འཚོ་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་ཕ་མེས་ཀྱི་ལས་རིགས་སམ་རང་འདོད་ཀྱི་ལས་རིགས་གང་ལའང་ཐོགས་མེད་དུ་འཇུག་ནུས་པ་དགོས་པ་ལས། སློབ་ཐོན་ལས་མེད་ཀྱི་ཁྱུ་ཚོགས་ཤིག་མི་འབྱུང་བའི་ལམ་སྲོལ་ཚད་ལྡན་གཏོད་རྒྱུ་བཅས།།
བདུན་པ། གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྒྲོམ་གཞི།
༧།༡ ཤེས་ཡོན་ནི་རྒན་གཞོན་ཚང་མས་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་སློབ་སྦྱོང་དང་ཉམས་ལེན་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། སྒྲོམ་གཞི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་གཉིས་ལས་ཕྱི་མ་གཙོ་ཆེར་གཟུང་རྒྱུ།
༧།༢ འོན་ཀྱང་དེང་གི་སྐབས་འདིར་སྒྲོམ་གཞི་ལྡན་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་དགོས་གལ་ཆེ་བར་གྱུར་སྟབས། གཞུང་གིས་ཡུལ་མི་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་སྒྲོམ་གཞི་ཞིག་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གཏན་འབེབས་ལམ་སྟོན་བྱ་དགོས།
༧།༣ དགོན་སྡེ་དང་ཆོས་སྒར་སོགས་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་དོན་རིག་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་བསྟི་གནས་རྣམས་སུ་གཞུང་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྒྲོམ་གཞིས་ཁྱབ་མི་དགོས་ཀྱང༌། ཆོས་སྡེ་དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་བོད་མི་སྤྱི་སྒེར་གྱིས་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཟུར་འཛུགས་བྱུང་ཚེ། དེ་དག་ལ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ངོས་འཛིན་དགོས་ན་སྤྱིའི་སྒྲོམ་གཞི་དང་མཐུན་པ་དགོས་རྒྱུ།
༧།༤ གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭའི་ལམ་ལུགས་སྒྲོམ་གཞི་ནི། ལོ་གསུམ་ཡུན་ཅན་གྱི་སྔོན་འགྲོ་དང༌། དེ་རྗེས་ལོ་ལྔའི་ཡུན་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ་འོག་མ་འཛིན་གྲྭ་ལྔ་པ་བར། དེ་རྗེས་ལོ་གསུམ་ཡུན་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ་བར་མ་འཛིན་གྲྭ་བརྒྱད་པ་བར། དེ་རྗེས་ལོ་བཞིའི་ཡུན་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ་གོང་མ་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་བར་བཅས་རིམ་པ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། ལོ་གསུམ་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་འཛིན་གྲྭའི་ལམ་སྲོལ་བོད་མིར་འཚམས་པ་ཞིག་གསར་གཏོད་མ་བྱུང་བར་མོན་ཊེ་སོ་རིའི་་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།
༧།༥ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་ཐོན་པ་དང་གཞི་རིམ་གོང་མར་མུ་མཐུད་འཇུག་གམ་ལས་རིགས་སློབ་གྲྭར་འཇུག་རང་མོས་དང་ཤེས་ཚད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་གཞི་བཟུང་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པ་ཐོན་རྗེས་སུའང་འདོད་བབས་དང་བསྟུན་ལས་རིགས་སློབ་སྦྱོང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་རྒྱུ།།
བརྒྱད་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་སློབ་ཚན།
ཀ༽ བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག
༨།༡ རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གང་དུ་གནས་པའི་རྟེན་གཞི་དང༌། དེར་འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་ཀ་སྐད་ཡིག་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཉིད་ཡིན་པས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་དང༌། རྩོམ་རིག་བཅས་སྔོན་འགྲོ་ནས་བཟུང་གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་སློབ་ཚན་གྱི་གཙོ་བོར་གཞག་དགོས།།
ཁ༽ ཚད་མ་རིག་པ།
༨།༢ ཤེས་བྱའི་གནས་གང་ལའང་གཞན་ཟེར་རྗེས་འབྲངས་མ་ཡིན་པར་རང་སྟོབས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ནུས་པ་རིགས་ལམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། ཚད་མ་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་བསླབ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།།
ག༽ སྐད་ཡིག་དང་ཚད་མ་རིག་པ་གཞན།
༨།༣ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་ཐོན་སྐབས་རང་སྐད་ལས་གཞན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་ཞིག་འབྲི་ཀློག་འཕེར་ངེས་བཅས་བསླབ་དགོས་པའི་སྐད་ཡིག་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་རྒྱུ་དང༌། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་སྐད་དང༌། དབྱིན་སྐད། ཨི་སི་པེ་ནི་ཤིའི་སྐད་བཞི་གང་རུང་ཞིག་གདམ་རྒྱུ་དང༌། མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ན་འདམ་ག་མང་དུ་གཏོང་དགོས། གནས་སྐབས་སློབ་སྟོན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཆ་ཚང་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པའི་བར། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དབྱིན་སྐད་མི་གཟུང་མཐུ་མེད་ལ་བརྟེན་གོང་གསལ་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་འདམ་གའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་ཀྱང༌། ཕུགས་དམིགས་དེ་འདྲ་ཞིག་ད་ལྟ་ནས་གཟུང་རྒྱུ། སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་སློབ་གྲྭ་གང་དུ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་དེའི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་དང༌། གནས་ཡུལ་ས་ཁུལ་གྱི་སྐད་ཡིག་བོད་སྐད་དམ། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་ན་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་གཞན་ཞིག་བསླབ་རྒྱུ།
༨།༤ སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་འོག་མའི་འཛིན་གྲྭ་གསུམ་པའི་བར་བོད་སྐད་ལས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྟོན་ལྟ་ཞོག སྐད་ཡིག་གཞན་གྱི་མིང་ཚིག་དང་གླུ་གཞས་སོགས་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་མི་བྱེད་པ་གཙོ་འདོན་བྱ་དགོས་ཤིང༌། གཞི་རིམ་འོག་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཞི་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དང༌། གཞི་རིམ་བར་མའི་འཛིན་གྲྭ་དྲུག་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གསུམ་པའི་སློབ་སྟོན་འགོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ།
༨།༥ དེང་རབས་ཀྱི་ཚད་མ་རིག་པ་དང༌། ཚོད་ལྟའི་ཐབས་ལམ། སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་རྣམས་སུ་དར་བའི་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག དེ་བྱུང་རིག་པའི་བརྟག་ཐབས་བཅས་ཀྱང་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་གཞི་རིམ་བར་མའི་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་རྒྱུ།།
ང༽ བཟོ་རིག་པ།
༨།༦ གཞི་རིམ་བར་མ་དང་གཞི་རིམ་གོང་མ་གཉིས་ཀའི་ནང་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་ཁོར་ཡུག་ལ་མི་གནོད་པ་དང༌། རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་བཟོ་རིག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ངེས་ཅན་གྱི་སློབ་ཚན་དུ་འཇོག་དགོས་པ་དང༌། དེའི་ཆེད་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཟོ་རིག་ཁག་དང༌། རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཟོ་རིག་ཁག གོང་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཚང་བའི་དེང་རབས་ཀྱི་བཟོ་རིག་ཆུང་ཁག་སོགས་འོས་ཤིང་འཚམས་པའི་བཟོ་རིག་རྣམ་གྲངས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བསླབ་རྒྱུ་དང༌། མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ཤིང་སློབ་ཕྲུག་གི་འདོད་མོས་བྱུང་ན། བཟོ་རིག་གང་འོས་ཀྱི་སློབ་ཚན་གཞི་རིམ་འོག་མའི་ནང་དུའང་གཞག་ཆོག དེབཞིན་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོའི་ཁམས་མོས་དང་བསྟུན་པའི་བཟོ་རིག་དང་སྐད་ཡིག རིག་གནས་གཞན་དག་བཅས་ཀྱི་འཇོན་རྩལ་ཁྱད་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་གྱི་སློབ་ཚན་ཅི་རིགས་ཀྱང་གཞག་ཆོག
༨།༧ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་སོ་སོ་ཐོན་རྗེས། འཛུལ་ཞུགས་བྱ་ཡུལ་གྱི་ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་མང་ཆེད་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་དང༌། ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་དེ་ཚོའི་ནང་བོད་ཀྱི་བཟོ་རིག་ལག་ཤེས་ཁག་དང༌། དེང་རབས་ཀྱི་བཟོ་རིག་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོར་སློབ་སྟོན་ཐོག་བོད་སྐད་དང་སྐད་ཡིག་གཞན་གཅིག་ཀྱང་འོས་འཚམས་བསླབ་རྒྱུ།།
ཅ༽ ཚན་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ།
༨།༨ གཞི་རིམ་བར་མའི་བར་སྤྱིར་བཏང་ཚན་རིག་གི་ངོ་སྤྲོད་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག དེ་བྱུང་རིག་པ། བློ་རིག་སོགས་ཚན་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་དགོས་མཁོ་ལྡན་པ་རྣམས་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་གཞག་དགོས།།
ཆ༽ རྩིས་ཀྱི་རིག་པ།
༨།༩ རྩིས་རིག་ནི་སྤྱིར་མི་ཚེའི་དགོས་མཁོ་དང༌། ལྷག་པར་ཚན་རིག་གི་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བས་དེང་རབས་རྩིས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ལྡང་ངེས་དང༌། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩིས་རིག་གི་སྔོན་འགྲོའི་ངོ་སྤྲོད་ཀྱང་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་དགོས།།
ཇ༽ འཚེ་བ་མེད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ།
༨།༡༠ གཞི་རིམ་གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་སོ་སོའི་གོ་སྟོབས་དང་མཐུན་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། བསླབ་བྱ། ལག་ལེན། ལོ་རྒྱུས་བཅས་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་དགོས།།
ཉ༽ བཟང་སྤྱོད།
༨།༡༡ བཟང་སྤྱོད་ནི་སློབ་ཚན་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་ཟུར་སློབ་བྱ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་སྤྱིར་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་དང༌། ལྷག་པར་འཛིན་གྲྭའི་ནང་སློབ་འཁྲིད་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྙིང་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་སྟོན་པའི་གཞུང་དང༌། ཆོས་མཐུན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད། ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས། གནའ་དེང་གི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱང་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་ཚན་ཅི་རིགས་པའི་སློབ་དེབ་བམ་ཟུར་རྒྱན་གྱི་ཀློག་དེབ་ནང་གཞག་དགོས།།
ཏ༽ ལུས་རྩལ་དང་རྩེད་མོ།
༨།༡༢ གཞི་རིམ་སློབ་སྦྱོང་དུ་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ནི་ལུས་སེམས་འཚར་ལོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ན་གཞོན་ཡིན་སྟབས། ཤེས་ཡོནདང་མཉམ་དུ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་གཙང་སྦྲ། ལུས་སྟོབས་འཚར་ལོང་ལ་སྨན་པའི་ལུས་ཀྱི་རྩལ་སྦྱོང་ལ་སློབ་ཚན་གཞན་དང་མཚུངས་པའི་དོ་སྣང་དང་དུས་ཚོད་སྤྲོད་དགོས་ཤིང༌། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལུས་སྦྱོང་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཁག་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་གནད་བཅོས་ཚུལ་(ཡོག)དབུགས་སྦྱོང་(པྲཱཎཱཡཱམ།)སོགས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་དགོས་པའི་ཐོག འཕྲོད་བསྟེན་ལ་སྨན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྨན་བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲུས་རིགས་དང༌། སྐུ་མཉེ། བྱུག་པ་སོགས་ཀྱང་གཞི་རིམ་འོག་མ་ནས་འགོ་་འཛུགས་དགོས། ལུས་སྦྱོང་གི་ཐབས་ལམ་གཙོ་བོ་ལས་རྩོལ་དང་འགྲོ་འཆག་གི་གོ་སྐབས་ངེས་ཅན་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་དུས་ཚོད་རེའུ་མིག་ནང་ཚུད་དགོས། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་བག་ཡངས་དང་སྤྲོ་གསེང་སླད་རྩེད་འཇོའི་རིགས་ཀྱང་སློབ་ཚན་དུ་འཇོག་དགོས་པ་དང༌། དེའང་གནའ་རབས་བོད་མིའི་གོམས་གཤིས་སུ་ཡོད་པའི་རྩེད་རིགས་རྣམས་གཙོ་འདོན་ཐོག དེང་དུས་ཀྱི་རྩེད་རིགས་ཀྱང་བསླབ་རྒྱུ། །
ཐ༽ གཞི་རིམ་གོང་མའི་སློབ་ཚན།
༨།༡༣ སྤྱི་འགྲེའི་གཞི་རིམ་གོང་མ་ལོ་བཞིའི་ཡུན་ཅན་གྱི་ནང་གནས་སྐབས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞི་རིམ་གོང་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཆ་ཚང་གཞག་དགོས་སྨོས་མེད་ཐོག ཚན་རིག་དང། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྡེ་ཚན་དབྱེ་བའི་རྗེས་སུའང༌། སྡེ་ཚན་ཚང་མར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང༌། ཚད་མ་རིག་པའི་སློབ་ཚན་ངེས་པར་གཞག་དགོས།།
དགུ་པ། སློབ་ཚན་འཆར་གཞི་དང་སློབ་དུས།
༩།༡ གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་གྱི་སློབ་ཚན་དང་ལས་རིམ་གྱི་ནང་དོན་རྣམས་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞི་བཟུང་གོ་རིམ་དང་འབྲེལ་བ་མཐར་ཆགས་སུ་འགོད་སྒྲིག་གང་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ། དེའི་ཆེད་དུ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སློབ་འཁྲིད་རྩ་འཛིན་ལས་རིམ་བཟོ་འགོད་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ།།
རྩེ་མོར་ཕྱིར་ལོག
བཅུ་པ། རྒྱུགས་སྤྲོད།
༡༠།༡ ཆུ་ཚོད་གཉིས་གསུམ་གྱི་དུས་ཡུན་ནང་སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཚད་ཚད་འཇལ་བྱེད་པའི་ད་ལྟའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་བཞག་སྟེ་འཛིན་རིམ་བརྒྱད་པའི་བར་དེང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཟུར་དུ་མ་དགོས་པར་ཕྲུ་གུའི་རྒྱུན་སྤྱོད་དང་འཛིན་གྲྭའི་ནང་གི་དྲི་བ་དྲིས་ལན། ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་དང་ལག་བསྟར་གྱི་ནུས་པ་ལ་ཉམས་ཞིབ་རྒྱུན་སྲིང་གི་ལམ་ནས་འཛིན་གྲྭ་གོང་མར་འཕོ་འོས་མིན་དགེ་རྒན་རྣམས་གོ་བསྡུར་གྱིས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ། འོན་ཀྱང་གནས་སྐབས་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་བར་ད་མུས་བཞིན་འབྲི་རྒྱུགས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཡོད་པ་བྱ་རྒྱུ། གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་རྣམས་སུའང་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དུ་ཞུགས་དགོས་རིགས་མ་གཏོགས། སློབ་གྲྭའི་ནང་གི་སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཚད་ཚད་འཇལ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཚད་ལྡན་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ།།
རྩེ་མོར་ཕྱིར་ལོག
བཅུ་གཅིག་པ། དགེ་རྒན།
༡༡།༡ མི་རིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་གནས་བབས་ཤེས་ཡོན་ལ་རག་ལུས་ཤིང༌། ཤེས་ཡོན་བཟང་ཞན་དགེ་རྒན་ལ་རག་ལུས་པས། དགེ་རྒན་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཡིན་སྟབས། མི་གཤིས་དང་སྤྱོད་ལམ་ལེགས་ཤོས། ཤེས་ཡོན་གནས་ཚད་བཟང་ཤོས་རྣམས་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་སྒོར་འཇུག་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དགེ་རྒན་གྱི་ཆེ་མཐོང་དང་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་པོ་ཡོང་ཐབས་སུ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་དགོས།
༡༡།༢ སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བའི་ནང་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་བྱེད་པའི་སྒྲིག་གྲལ་ཟུར་དབྱེ་དགོས་པ་དང༌། ལས་ཚན་དེའི་གནས་རིམ་དང་མཚན་མཐོང་ལས་ཚན་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དགོས།
༡༡།༣ དགེ་རྒན་རྣམས་ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཚད་དང་ཉམས་མྱོང་རྣམས་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་རིག་པའི་གཞུང་ནས་བྱུང་བ་ལྟར་དང༌། ནང་གི་མཚན་ཉིད་བསམ་པའི་འཁྱེར་སོ་སོགས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་པའི་གཞུང་ནས་བྱུང་བ་ལྟར་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་དགེ་རྒན་གང་མང་རྒྱུན་ལྡན་དུ་སྐྲུན་ཐུབ་པའི་ལས་གཞི་གསར་འགོད་བྱ་རྒྱུ།
༡༡།༤ དགེ་རྒན་རྣམས་མི་ཚེ་གང་པོར་སློབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སློབསྟོན་གྱི་ལས་འགན་ལ་གཅིག་ཏུ་འབུངས་པ་ཞིག་དགོས་པས་དེའི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་རྒྱུ།
༡༡།༥ སྔོན་འགྲོ་ནས་གཞི་རིམ་གོང་མའི་བར་གྱི་དགེ་རྒན་ཡོངས་རྫོགསདགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ཐོན་པ་ཤ་སྟག་དགོས་ཤིང༌། འོས་སྦྱོང་དེའང་དེང་རབས་པའི་སློབ་ཚན་དང་སློབ་ཐབས་ཀྱི་སློབ་སྟོན་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ནས་བྱུང་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན། སློབ་མ་སྐྱོང་ཐབས་ཀྱི་མན་ངག བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བཅས་ཀྱང་ངེས་པར་སློབ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ
༡༡།༦ དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལུགས་ཀྱི་འོས་སྦྱོང་སྤྲོད་ཆེད་བོད་ཀྱི་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་གི་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ།
༡༡།༧ དགེ་རྒན་རྣམས་དགེ་རྒན་གྱི་མཐོ་སློབ་གང་རུང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་རིང༌། དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞིག་རིང་སློབ་སྟོན་གྱི་ལག་ལེན་དམར་འཁྲིད་བསྟར་བའི་ཉམས་མྱོང་གསག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།
༡༡།༨ དགེ་རྒན་གྱི་སྤུས་ཚད་ཐོག་བཏང་འཛིན་ཚད་ལྡན་ཡོང་སླད་འོས་ཆོས་ཀུན་ཚང་གི་གསར་འཇུག་དགེ་རྒན་རྣམས་དང༌། དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ཁུར་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ནས་ལོ་ལྔ་རེའི་དུས་ཡུན་ཅན་གྱི་དགེ་རྒན་ལས་སྒོར་ཞུགས་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར་ཞུ་དགོས་པ་བཟོ་རྒྱུ། ལོ་ལྔ་རེའི་མཚམས་སུ་ལག་འཁྱེར་བསྐྱར་ལེན་བྱེད་པར་དུས་ཡུན་དེའི་ནང་རང་གི་ཁྱད་ལས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཟབ་སྦྱོང་གསར་པ་གྲངས་ཚད་ངེས་ཅན་རེ་འགྲིམས་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་གཏོད་རྒྱུ།
༡༡།༩ དགེ་རྒན་འདེམས་སྒྲུག་དང༌། གླ་ཕོགས་མཐུན་རྐྱེན། གནས་སྤར་གནས་སྤོ། རྒྱུན་འཕར་ལས་འགན། སྒྲིག་ལམ་ཀུན་སྤྱོད། བདེ་དོན་ལྟ་རྟོག གྲུབ་འབྲས་ཞིབ་བཤེར་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཁྲིམས་ལུགས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཞིབ་གསལ་བཟོ་རྒྱུ།
༡༡།༡༠ དགེ་རྒན་རྣམས་ནི་མི་རིགས་སྤྱིའི་སྣ་འཁྲིད་དང༌། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པོ་ཡིན་པས། དགེ་རྒན་གྱི་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང༌། རྣམ་དཔྱོད་འཕེལ་རྒྱས། གསར་གཏོད་སྒྱུ་རྩལ་བཅས་འགོག་མེད་དུ་འཕེལ་ཐུབ་པའི་ཁོར་ཡུག་དང་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་རྒྱུ།
༡༡།༡༡ དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བཟང་སྤྱོད་ཚད་མཐོ་མིག་དཔེར་འོས་པ་དང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཤན་ཤུགས་བཟང་པོ་འདེབས་ཐུབ་པ་དགོས་པས། ཀུན་སྤྱོད་མི་ལེགས་པ་རྣམས་ཤེས་ཚད་བཟང་ཡང་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་སྒོར་མི་འཇུག་པའི་ཆ་རྐྱེན་གཏོད་རྒྱུ།
༡༡།༡༢ སྔོན་འགྲོའི་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་སྦྱོང་གི་གལ་འགངས་དང་དགོས་མཁོ་གཞི་བཟུང༌། དགེ་རྒན་གྱི་ལས་རོགས་སུ་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་པ་ཐོན་པ་གང་ཞིག་འོས་སྦྱོང་ཐོན་པ་རེ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ་དང། སྔོན་འགྲོའི་དགེ་རྒན་དང་དེའི་ལས་རོགས་རྣམས་བུད་མེད་ཡིན་དགོས་པར་གཙོ་འདོན་བྱ་རྒྱུ། སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་འོག་མའི་དགེ་རྒན་རྣམས་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ཤེས་ཚད་ཐོག་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ཡོད་པ་དགོས་ཤིང༌། དེ་དག་གི་གླ་ཕོགས་དང་མཐུན་རྐྱེན་ཁག་ཀྱང་གཞི་རིམ་གོང་མའི་དགེ་རྒན་དང་གཅིག་མཚུངས་དགོས་པ་བཟོ་རྒྱུ།།
བཅུ་གཉིས་པ། འཛིན་སྐྱོང༌།
༡༢།༡ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་དགོས་དམིགས་དང༌། སྒྲོམ་གཞི། སློབ་ཚན། རྒྱུགས་སྤྲོད། དགེ་རྒན། འཛིན་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་སྐོར་སྲིད་བྱུས་དང༌། དེ་དག་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་བཅས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་དུས་ནས་དུས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལྟར་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཡོངས་ཀྱིས་གཅིག་གྱུར་དུ་ལག་བསྟར་དགོསཔ་ཡིན།
༡༢།༢ བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྤྱི་ཁྱབ་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་མཐོ་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང༌། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་དུས་ནས་དུས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་རམ་གཙོ་ཆེར་རང་སྐྱོང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་བརྒྱུད་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།
༡༢།༣ སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་ནང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཕལ་ཆེ་བ་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་བྱེད་པ་མ་གཏོགས། གཞུང་ངམ་དབུས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བརྟེན་ལྟོས་མི་དགོས་པ་གཙོ་འདོན་བྱ་རྒྱུ།
༡༢།༤ ཤེས་ཡོན་ཐོག་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་སློབ་སྟོན་འབུལ་རྒྱུ་དང༌། སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་སྐབས་བཏང་འཛིན་ལྟ་རྟོག སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་བཅའ་སྒྲིག་དང༌། འགྲོ་ལུགས། སློབ་ཚན་གོ་སྒྲིག་དང༌། སློབ་དེབ་འབྲི་རྩོམ། རྒྱུགས་སྤྲོད་ལམ་སྲོལ་བཅས་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་དང་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་རྒྱུ། སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་གོང་འོག་གི་སློབ་ཁང་ཚང་མར་ཞིབ་འཇུག་དང་ངོས་འཛིན་སྤྲོད་རྒྱུ། དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་དགེ་རྒན་ལས་སྒོར་ཞུགས་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་རྒྱུ་སོགས་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཡོངས་ལ་ལྟ་རྟོག་བཏང་འཛིན་བྱེད་པོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གཏན་འཇགས་བསྐོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ།
༡༢།༥ དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་དང༌། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་ཚན་དང་སློབ་དེབ། སློབ་སྟོན་ལམ་སྲོལ། སློབ་སྟོན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་གཞན་དག་བཅས་འཆར་འགོད་བྱེད་མཁན་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་དང༌། ལས་དོན་སྡེ་ཚན་ཁག་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པར་དུས་ནས་དུས་སུ་འགོད་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ།
༡༢།༦ རང་སྐྱོང་དང་སྒེར་གྱི་སློབ་ཁང་བདག་གཉེར་བྱས་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ངོས་འཛིན་ཞུ་ལེན་བྱེད་ཆོག་པ་དང་། དེའི་ཆེད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་སྒྲིག་གཞི་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ།
༡༢།༧ གཞུང་འབྲེལ་ངོས་འཛིན་ཡོད་པའི་སློབ་ཁང་ཚང་མས་སྒྲོམ་གཞི་དང་ངེས་ཅན་གྱི་སློབ་ཚན་རྣམས་སྲིད་བྱུས་འདི་དང་མཐུན་པ་བྱ་དགོས་ཀྱང༌། ནང་དོན་ཞིབ་ཕྲའི་ལག་ལེན་བསྟར་ཕྱོགས་རང་སྐྱོང་ངམ་སྒེར་བདག་གི་སློབ་ཁང་སོ་སོས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཆོག །
བཅུ་གསུམ་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོབ་ཐང༌།
ཀ༽ གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན།
༡༣།༡ བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་མིའི་ལས་འགན་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་སེར་སྐྱ་དང༌། ཕོ་མོ། རིགས་རུས། ཆོས་ལུགས། ལུང་ཚན། དབུལ་ཕྱུག་གི་དབྱེ་བ་མེད་པར་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པ་བར་གྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཅིང༌། དེ་བར་སློབ་སྟོན་གླ་ཡོན་འབུལ་མི་དགོས།
༡༣།༢ བོད་རིགས་ཕ་མ་སུས་ཀྱང་རང་གི་ཕྲུ་གུ་རང་ལོ་དྲུག་ནས་བཅུ་དྲུག་བར་སློབ་གྲྭར་མ་བཏང་བར་བཞག་མི་ཆོག ཕྲུ་གུ་རྣམས་ཕ་མ་དང་མཉམ་གཤིབས་ཀྱིས་ཕ་མ་དང་ཕྲུ་གུའི་འབྲེལ་ལམ་བཟང་གནས་ཆེད་ཆུང་དུས་ཕྲུ་གུ་གཏན་སློབ་ཏུ་འཇུག་མི་དགོས་པ་གཙོ་བཟུང་བྱ་རྒྱུ།
༡༣།༣ འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་མ་ཐོན་གོང་སློབ་སྦྱོང་རྒྱུན་འཁྱོངས་མ་ཐུབ་པར་བར་མཚམས་ལུས་པ་རྣམས་ལ་འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་བར་སློབ་གྲྭར་བསྐྱར་ཞུགས་ཀྱིས་སློབ་སྦྱོང་མཐའ་འཁྱོལ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུ།
༡༣།༤ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་ཐོན་རྗེས་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་གྱི་སྙན་ཐོ་དང་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས། སློབ་ཕྲུག་རང་གི་དོན་གཉེར་དང་རིགས་སྟོབས་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་ནན་ཏན་གྱིས་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཕུགས་རེ་ཡོད་ངེས་རྣམས་མ་གཏོགས་གཞི་རིམ་གོང་མར་མུ་མཐུད་སློབ་འཇུག་མི་དགོས་པ་གཙོ་འདོན་བྱ་རྒྱུ།
༡༣།༥ འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་ཐོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་བྱིངས་རང་རང་གི་འདོད་མོས་དང་འཚམས་པའི་ལས་རིགས་སྦྱོང་བརྡར་ལོ་གཉིས་རིང་བྱེད་ཆོག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ནང་འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་ཐོན་པ་ཡོངས་རྫོགས་འཛུལ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད།།
ཁ༽ རང་སྦྱོང་གི་ལམ་ནས་སློབ་སྦྱོང༌།
༡༣།༦ གཞི་རིམ་གོང་མར་མུ་མཐུད་མ་ཚུད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལས་རིགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་སམ། དེའི་རྗེས་སུའང་རང་སྦྱོང་གི་ལམ་ནས་གཞི་རིམ་གོང་མའི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཆོག་པ་དང༌། དེའི་ཆེད་དུ་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ངེས་པར་དུ་བསྐྲུན་དགོས།།
ག༽ དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག
༡༣།༧ དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་གང་ཐུབ་སྤྱི་ཡོངས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དུ་སློབ་ཕྲུག་གཞན་དང་མཉམ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་དགོས་པ་དང༌། དེའི་ཆེད་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཚང་མའི་ནང་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་སློབ་སྦྱོང་གི་མཐུན་རྐྱེན་ཆ་ཚང་འཛོམས་དགོས་པ་མ་ཟད། སློབ་དགེ་རྣམས་ལའང་ལུས་སེམས་གཉིས་ཐད་ནས་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་ཚུལ་གྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཚད་ལྡན་ངེས་པར་དུ་སྤྲོད་དགོས།
༡༣།༨ ལུས་སམ་སེམས་ཀྱི་གནས་བབས་ཀྱི་ཆ་ནས་སྤྱི་ཡོངས་སློབ་གྲྭའི་ནང་འཇུག་གནས་ཐུབ་ཐབས་གཏན་ནས་བྲལ་བའི་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཆེད། དགོས་མཁོའི་མཐུན་རྐྱེན་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་སློབ་གྲྭ་རེ་ཟུང་ཟུར་འཛུགས་དགོས་པ་དང༌། སློབ་གྲྭ་དེ་དག་གི་ནང་དམིགས་བསལ་སྦྱོང་བརྡར་མཐར་ཕྱིན་ཡོད་པའི་དགེ་རྒན་དང་ལས་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་དགོས། ཟུར་བཙུགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ནང་མི་མཉམ་དུ་འབྲེལ་ལམ་མ་ཆད་པར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་བཟོ་དགོས།།
བཅུ་བཞི་པ། བར་བརྒལ་གྱི་ཆ་རྐྱེན།
༡༤།༡ སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་དགེ་རྒན་དང་ལས་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གློ་བུར་དུ་སྐྲུན་ཐབས་མེད་པས། གོངདུ་སྨོས་པའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ཆ་ཚང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུར་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་འགོར་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟ་བས། སྲིད་བྱུས་འདི་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ཕུགས་དམིགས་སྲིད་བྱུས་འདི་དག་གི་ཐོག་ཏུ་རིམ་བསྐྱོད་ཐུབ་ཐབས་སུ་ད་ཡོད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ལ་འཆར་གཞི་དང་ལྡན་པའི་འགྱུར་བ་རིམ་གཏོང་བྱེད་ཕྱོགས་དང་། སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ངེས་ཅནཞིག་བསྒྲིག་དགོས།
༡༤།༢ དཔེ་སྟོན་དང་ཉམས་གསོག་སླད་སྲིད་བྱུས་འདི་རྐང་འཛིན་ལག་ལེན་བྱ་ཡུལ་སློབ་ཁང་གསར་པ་གཅིག་གཉིས་ཤིག་གང་མྱུར་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།
༡༤།༣ འབྱུང་འགྱུར་དགེ་རྒན་གྱི་དམིགས་སྒོ་འདེམས་སྒྲུག་དང༌། དེདག་གི་ཆེད་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་འོས་སྦྱོང་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས། སློབ་ཚན་དང༌། སློབ་དེབ། སློབ་སྟོན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་གཞན་བཅས་གོ་སྒྲིག་བྱེད་པོ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཟུར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནང་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།།
བཅོ་ལྔ་པ། བསྐྱར་ཞིབ།
༡༥།༡ སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་རྣམས་ཚད་ལྡན་དང་ཚུལ་མཐུན་བྱུང་མིན་དུས་ནས་དུས་སུ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆེད་བསྐོས་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གིས་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས།
༡༥།༢ སྲིད་བྱུས་འདིའི་དོན་ཚན་ཁག་ལ་དགོས་གལ་ནམ་བྱུང་དུ་བསྐྱར་ཞིབ་ཆོག་པ་ཡིན།། །།
NOTE:
This document has been originally prepared in the Tibetan language using several technical terms and styles of traditional composition. Great effort has been made in this translation to communicate the full and correct content-meaning of the original document. However, in the event of any doubt or difference in interpretation, the Tibetan version of interpretation shall be regarded final.
